De Majeurladder
Ter ondersteuning van onze lessen nemen we hier de eerste stappen in muziektheorie.
In de lessen zullen we hier doorgaans mee starten als we beginnen met improvisatie.
Als je deze pagina gelezen hebt zullen niet al je vragen beantwoord zijn. Geen zorgen, probeer te begrijpen
wat de Majeurladder is, hoe hij wordt opgebouwd en maak de opdracht aan het einde.
In de lessen zullen we een hoop in de praktijk brengen en oefenen.
Improvisatie
De belangrijkste vraag die we onszelf stellen tijdens een solo is: “Wat klinkt mooi?”
Nu is die vraag niet zo gemakkelijk te beantwoorden, het is immers een kwestie van smaak.
Maar er zijn regels waar we ons in het begin aan houden, zodat we binnen het kader van een
algemeen ontwikkeld gehoor, niet “vals” klinken, ofwel wat de meeste mensen als “mooi” bestempelen.
Dit is echter een studie op zichzelf, daar gaan wij ons nu niet op richten.
Wat we in dit stadium als “mooi” omschrijven, houden we in het kort op: Binnen de toonsoort.
Hiervoor beginnen we met de Majeurladder.
Wat is een Majeurladder en hoe is hij opgebouwd?
Hierboven zie je de toetsen van een piano. Een piano is erg overzichtelijk en duidelijk.
Speel deze ladders ook op saxofoon om de klank bij de theorie te voegen.
Als we alle witte toetsen achter elkaar bespelen, zoals hierboven, klinkt de Majeurladder.
De reden dat hij zo klinkt, heeft te maken met de afstand tussen alle noten.
Hieronder zie je hoe de Majeurladder is opgebouwd met deze afstanden.
En wat als ik een Majeurladder wil, maar dan vanaf een andere toon?
We kunnen een Majeurladder immers op iedere noot starten.
Doen wij dit met dezelfde afstanden, klinkt de Majeurladder.
Zoals je op de piano kunt zien, lopen de witte toetsen door, de zwarte toetsen steeds in groepjes van 2 en 3.
Wat je wellicht ook is opgevallen, is dat zij ontbreken op de volgende plekken:
- tussen “E” en “F”
- tussen “B” en “C”
Dit zijn afstanden van een 1/2 toon. Van C naar D is een hele toon, daar zit namelijk de C#/Db nog tussen.
Als ik de Majeurladder wil opbouwen vanaf G, gebeurt het volgende:
Als we vanaf E een hele toon afstand willen, ontstaat er een kruis, in dit geval een F#.
Hier komen dus mollen en kruizen vandaan.
Zouden we dat kruis niet spelen, klinkt er een mooie ladder, maar het is geen Majeurladder.
Voor we met de eerste opdracht kunnen beginnen, maken we snel even kennis met de
kwintencirkel. Hier gaan we nog veel mee te maken krijgen in improvisatieland:
Hier zie je alle Majeur-toonsoorten in een handig overzicht.
Als we onze toonsoorten opbouwen vanaf elke toon, zal rechtsom steeds een extra kruis ontstaan. Linksom zal steeds een extra mol ontstaan.
De toonsoort “C” is de enige toonsoort zonder mollen of kruizen.
Zowel rechtsom (kruizen) en linksom (mollen) bestaat een zinnetje om gemakkelijk te onthouden
wat de volgorde is, en hoeveel voortekens de toonsoort heeft.
Rechtsom – Kruizen (#): Geef De Arme Een Broodje Fis Ciska
Linksom – Mollen (b): Friessche Boeren Eten Alle Dagen Gort
Opdracht
Zo, aardig wat theorie in een klein stukje! Waarschijnlijk heb je nu meer vragen dan antwoorden.
Geen zorgen, na verloop van tijd en na praktische oefeningen die we in de lessen gaan doen, zal het een stuk duidelijker worden.
Middels bovenstaande kwintencirkel (en/of onze hulpzinnetjes) hebben we een goede leidraad
om alle Majeurladders op te bouwen.
Doe dit vanaf elke toon in deze cirkel. Begin vanaf C, dan eerst rechtsom t/m C#, daarna linksom t/m Gb.
Als je dit gedaan hebt, de volgende vraag: Valt je iets op aan de voortekens die ontstaan?
Veel succes en plezier!